Την έντονη ανησυχία της Ουάσιγκτον για τις ενέργειες της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο εξέφρασε ο βοηθός υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάθιου Πάλμερ, τονίζοντας ότι η αμερικανική διπλωματία έχει καταστήσει απόλυτα σαφές τις θέσεις της στην Άγκυρα. Όπως εξήγησε, οι γεωτρητικές δραστηριότητες της Τουρκίας σε συνδυασμό με την υπογραφή του μνημονίου κατανόησης με την κυβέρνηση της Τρίπολης αποτελούν αντιπαραγωγικές ενέργειες που δεν συμβάλουν στην σταθερότητα και στην ασφάλεια της Ανατολικής Μεσογείου.
«Ήμασταν σαφείς για τις προσδοκίες μας στα ιδιωτικά μας μηνύματα και δημόσια, για το πώς θα περιμέναμε όλοι στην Ανατολική Μεσόγειο να συμπεριφέρονται και να υποστηρίζουν το Διεθνές Δίκαιο και να ενεργούν με τρόπο που να ευνοεί την ασφάλεια. Είμαστε αρκετά σαφείς στις συζητήσεις μας με τους Τούρκους εταίρους μας για τις ανησυχίες μας», σημείωσε ο Μάθιου Πάλμερ κατά τη διάρκεια τηλεδιάσκεψης με Έλληνες ανταποκριτές.
Υπό αυτό το πρίσμα, ο Αμερικανός αξιωματούχος επαναβεβαίωσε ότι η Ουάσιγκτον υποστηρίζει πλήρως το δικαίωμα της Κυπριακής Δημοκρατίας να διεξάγει έρευνες για υδρογονάνθρακες εντός της ΑΟΖ της. Μάλιστα υπενθύμισε ότι το Στέιτ Ντιπάρτμεντ αναγνωρίζει ότι νησιά όπως η Κρήτη έχουν τα ίδια δικαιώματα με τις ηπειρωτικές ακτές για τη χάραξη ΑΟΖ.
Οι ΗΠΑ, το Δίκαιο της Θάλασσας και η Τουρκία
Σχετικά με το πως η τουρκική πλευρά έχει απαντήσει στα μηνύματα που έχουν σταλεί, ο κ. Πάλμερ διευκρίνισε πως δεν θα μιλήσει εκ μέρους της Άγκυρας. Ωστόσο, υπενθύμισε ότι η Τουρκία δεν είναι συμβαλλόμενο μέρος στη Συνθήκη για το Δίκαιο της Θάλασσας και ως εκ τούτου ερμηνεύει διαφορετικά τα δικαιώματα των νησιωτικών κρατών.
«Είχαμε συνομιλίες με τους Τούρκους εταίρους μας για αυτό. Γνωρίζω όμως ότι η άποψη της Τουρκίας, η αντίληψη της Τουρκίας για το νομικό πλαίσιο είναι διαφορετική από τη δική μας. Είναι διαφορετική από της Κύπρου, διαφορετική από της Ελλάδας και διαφορετική από τις περισσότερες χώρες του κόσμου. Αυτή είναι μια από τις θεμελιώδεις υποκείμενες προκλήσεις και είναι κάτι που πρέπει να εργαστούμε για να αντιμετωπίσουμε με τους φίλους, εταίρους και συμμάχους μας, προσπαθώντας να διαχειριστούμε τις τριβές και τις εντάσεις στην Ανατολική Μεσόγειο», τόνισε χαρακτηριστικά.
Αναβάθμιση της Κύπρου ως «στρατηγικού εταίρου»
Ο Αμερικανός αξιωματούχος εκτίμησε ότι η ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στο πρόγραμμα Διεθνούς Στρατιωτικής Εκπαίδευσης και Προετοιμασίας (IMET) θα ενισχύσει περαιτέρω τη συνεργασία ΗΠΑ-Κύπρου σε βασικούς τομείς όπως η ασφάλεια στη θάλασσα και καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων.
«Έχουμε δεσμευτεί για την σταθερότητα και την ασφάλεια στην Ανατολική Μεσόγειο και η Κυπριακή Δημοκρατία είναι υποστηρικτικός εταίρος σε αυτήν την προσπάθεια. Η νέα στρατηγική των ΗΠΑ για την Μεσόγειο απαιτεί ενίσχυση των σχέσεων με στρατηγικούς εταίρους, συμπεριλαμβανομένης της Κυπριακής Δημοκρατίας. Συνεχίζουμε να επεκτείνουμε τη σχέση ασφαλείας μας. Από όταν υπογράψαμε τη Δήλωση Προθέσεων το 2018 για τη συνεργασία ΗΠΑ-Κύπρου έχουμε πραγματοποιήσει κοινές στρατιωτικές ασκήσεις και η Κυπριακή Δημοκρατία έστειλε τον πρώτο της στρατιωτικό ακόλουθο στην πρεσβεία της Ουάσιγκτον», είπε ο κ. Πάλμερ.
Αναφορικά με τα επόμενα βήματα που θα γίνουν για την περαιτέρω αναβάθμιση του στρατηγικού χαρακτήρα της διμερούς σχέσης, ο βοηθός υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ είπε ότι το Στέιτ Ντιπάρτμεντ εξετάζει όλα τα διαθέσιμα εργαλεία, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που σχετίζονται με τους υφιστάμενους περιορισμούς στη πώληση αμερικανικών όπλων (ITAR). Όπως εξήγησε, η άρση αυτών των περιορισμών θα συμβάλει στην εμβάθυνση της συνεργασίας στον τομέα της ασφάλειας με την Κυπριακή Δημοκρατία.
«Θα έλεγα ότι η σημερινή εξέλιξη (IMET) δεν είναι το τέλος μιας ιστορίας, αλλά ο επόμενος σταθμός σε ένα ταξίδι», σημείωσε χαρακτηριστικά.
Αν. Μεσόγειος: Περιοχή αυξημένης στρατηγικής σημασίας
Κληθείς να σχολιάσει την αναφορά του υπουργού Εξωτερικών Μάικ Πομπέο ότι στους στόχους του ΙΜΕΤ περιλαμβάνεται η αντιμετώπιση της κακόβουλης ρωσικής και κινεζικής επιρροής, ο κ. Πάλμερ διευκρίνισε ότι ο Αμερικανός ΥΠΕΞ αναφερόταν ευρύτερα στην περιοχή της Μεσογείου.
«Ο Μάικ Πομπέο μίλησε για ολόκληρη τη Μεσόγειο. Όμως επικεντρωνόμαστε στην Ανατολική Μεσόγειο ως περιοχή αυξανόμενης στρατηγικής σημασίας και στρατηγικού ανταγωνισμού. Οι Ρώσοι είναι εκεί. οι Κινέζοι είναι εκεί. Και σε περιφερειακό επίπεδο οι Ιρανοί είναι εκεί. Θέλουμε οι ΗΠΑ να είναι εκεί και να ανταγωνίζονται για θετική επιρροή και πιστεύουμε ότι το όραμά μας για την περιοχή προσφέρει ένα πιο σίγουρο μέλλον με σταθερότητα, ειρήνη και ευημερία», τόνισε σε χαρακτηριστικά.
Σε τοποθέτηση ότι οι ΗΠΑ εμφανίζουν μειωμένο ενδιαφέρον για τη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, ο Μάθιου Πάλμερ εμφανίστηκε κάθετα αντίθετος, λέγοντας ότι η Ουάσιγκτον παραμένει βαθιά αφοσιωμένη στις συνεργασίες της στη περιοχή. Όπως επισήμανε, «αυτή είναι μια περιοχή με σημαντικό στρατηγικό περιεχόμενο για τις ΗΠΑ. Δεσμευόμαστε να εμβαθύνουμε και να ενισχύουμε τις εταιρικές σχέσεις ασφαλείας και τις ευρείες σχέσεις που έχουμε σε ολόκληρη την περιοχή, συμπεριλαμβανομένης της Κυπριακής Δημοκρατίας, καθώς και με τους συμμάχους μας, όπως η Τουρκία, η Ελλάδα, το Ισραήλ, και άλλα κράτη στην περιοχή. Έτσι, εστιάζουμε έντονα στις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο».
Η ένταξη της Κύπρου στο IMET και το Κυπριακό
Ο Μάθιου Πάλμερ εξήγησε ότι η ένταξη της Κύπρου στο πρόγραμμα της Διεθνούς Στρατιωτικής Εκπαίδευσης και Προετοιμασίας δεν σηματοδοτεί κάποια αλλαγή στη θέση των ΗΠΑ για τη διευθέτηση του κυπριακού ζητήματος.
«Αυτό που μάλλον κάνουμε είναι να υποστηρίξουμε τις προσπάθειες του ΓΓ του ΟΗΕ και του αντιπροσώπου του για να δουν που είμαστε, τον εντοπισμό κοινών σημείων και για την σύνταξη των όρων αναφοράς που θα μπορούσαν να χρησιμεύσουν ως βάση για έναν ανανεωμένο διάλογο. Θα επικεντρωθώ στη θετική φύση της αμερικανικής επιρροής σε αυτό το ζήτημα, δηλαδή να υποστηρίξουμε τα Ηνωμένα Έθνη, να υποστηρίξουμε τον Γενικό Γραμματέα, να εργαστούμε για να ενθαρρύνουμε την πρόοδο που θα έφερνε τα μέρη στο τραπέζι», ανέφερε ο κ. Πάλμερ.
Ηχηρό μήνυμα Δένδια σε Άγκυρα
Πυρά κατά της Τουρκίας εξαπέλυσε ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας σε δήλωσή του μετά την υπουργική διάσκεψη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, όπου τέθηκε επί τάπητος τη κατάσταση στη Λιβύη.
Στη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών για τη Λιβύη, που διοργάνωσε η γερμανική προεδρία του Συμβουλίου και πραγματοποιήθηκε χθες, Τετάρτη (08/07), συζητήθηκε η τρέχουσα κατάσταση στη χώρα και η πορεία των προσπαθειών για ειρήνευση και πολιτική λύση.
Ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας τόνισε την ανάγκη άμεσου τερματισμού των έξωθεν παρεμβάσεων στη Λιβύη και της πιστής τήρησης του εμπάργκο όπλων. Δύο παραμέτρων που τροφοδοτούν τη διαμάχη και έχουν μοναδικό αποτέλεσμα την πρόκληση περαιτέρω αστάθειας στη χώρα και την ευρύτερη περιοχή, επισημαίνει στη δήλωσή του.
Στο αυτό πλαίσιο, ο κ. Δένδιας ανέφερε πως η Ελλάδα υποστηρίζει ενεργά τις προσπάθειες των Ηνωμένων Εθνών για την επίτευξη άμεσης κατάπαυσης του πυρός και επιστροφής των αντιμαχομένων σε διαπραγματεύσεις, με στόχο την επίτευξη μια πολιτικής λύσης. Σταθερός στόχος της χώρας μας είναι, όπως υπογραμμίζει στη γραπτή του δήλωση, η ειρήνευση στη Λιβύη και η εδραίωση ασφάλειας και σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Και στο πλαίσιο αυτό, επισήμανε ότι εντάσσονται οι επαφές, όπως η συνάντησή του με τον πρόεδρο της Λιβυκής Βουλής των Αντιπροσώπων Αγκίλα Σάλεχ την προηγούμενη εβδομάδα στη Λιβύη.
Επανέλαβε τη θέση της Ελλάδας, ότι η όποια λύση, προκειμένου να είναι εφαρμόσιμη και βιώσιμη, θα πρέπει να είναι λιβυκής ιδιοκτησίας, να εδράζεται στο Διεθνές Δίκαιο και στο σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, κινούμενη πάντα στο πλαίσιο των σχετικών αποφάσεων των Ηνωμένων Εθνών και των Συμπερασμάτων της Διαδικασίας του Βερολίνου, τις οποίες ενισχύει και η πρόσφατη Πρωτοβουλία του Καΐρου.
Επιπλέον, επισήμανε τη σημασία της ευρωπαϊκής επιχείρησης «IRINI» για την επιτήρηση του εμπάργκο όπλων, στην οποία η Ελλάδα συμμετέχει ενεργά.
Υπογράμμισε, εν κατακλείδι, ότι καμία συζήτηση για τη Λιβύη δεν θα έχει αποτέλεσμα αν αγνοείται το γεγονός ότι η διεθνής νομιμότητα παραβιάζεται κατάφωρα στη Λιβύη. Aφενός μεν μέσω της συνεχιζόμενης παράνομης μεταφοράς πολεμικού υλικού και μισθοφόρων μαχητών, αφετέρου, δε, μέσω παράνομων μνημονίων που αποσκοπούν τον σφετερισμό κυριαρχικών δικαιωμάτων τρίτων χωρών, όπως επιχειρείται εις βάρος της Ελλάδος και μέσω της παραβίασης του εμπάργκο όπλων στη Λιβύη, όπως σημείωσε. «Τόνισα, συναφώς, ότι η Ελλάδα θα πράξει ό,τι είναι δυνατόν για την τήρηση της διεθνούς νομιμότητας, την επίτευξη ειρήνης στη Λιβύη και της σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο» αναφέρει καταληκτικά στη δήλωσή του ο υπουργός Εξωτερικών.
